تاثیر کود شیمیایی و زیستی نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی زعفران (crocus sativus l.)

مقدمه: کودهای زیستی در کشاورزی پایدار به عنوان یک جایگزین برای کودهای شیمیایی مطرح هستند و سبب افزایش حاصلخیزی خاک و رشد گیاه می شوند. بنابراین، اثر کودهای زیستی بر گیاهان دارویی مهم نظیر زعفران بایستی ارزیابی شود. هدف: تعیین اثر کودهای شیمیایی و زیستی نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی زعفران. روش بررسی: این مطالعه در منطقه ی آبسرد - تهران در سال های 1385 تا 1387 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و چهار تیمار کودی اجرا شد. تیمارهای کودی شامل شاهد یا بدون مصرف کود (1n)، کود شیمیایی اوره به میزان 150 کیلوگرم در هکتار (2n)، کود بیولوژیک نیتروکسین به میزان 5 لیتر در هکتار (3n) و تیمار مصرف تلفیقی کود شیمیایی اوره به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود بیولوژیک نیتروکسین به میزان 5/2 لیتر در هکتار (4n) بودند. نتایج: تیمارهای کودی بر طول کلاله و خامه تازه، طول برگ، تعداد برگ، وزن کورم، عملکرد کلاله و خامه، میزان پیکروسین، سافرنال و کروسین زعفران تاثیر معنی داری داشته است (01/0 (p<. اگرچه حداکثر عملکرد کلاله و خامه در تیمار 2n (150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و تیمار 4n (تیمار تلفیقی نیتروژن به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود بیولوژیک نیتروکسین به میزان 5/2 لیتر در هکتار) حاصل شد، ولی مصرف 5 کیلوگرم نیتروکسین در هکتار (3n) سبب افزایش حدود 83 درصد عملکرد کلاله و خامه نسبت به تیمار شاهد شده است. تیمار 3n (5 کیلوگرم نیتروکسین در هکتار)، بهترین تیمار از نظر پیکروسین و سافرنال بود. هم چنین بیشترین میزان کروسین در تیمار تلفیقی نیتروژن به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود بیولوژیک نیتروکسین به میزان 5/2 لیتر در هکتار (4n) حاصل شد. نتیجه گیری: با کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی، عملکرد کمی و کیفی گیاه زعفران افزایش یافت. هم چنین با مصرف کود زیستی نیتروکسین می توان مصرف کود شیمیایی نیتروژن را کاهش داد که حرکتی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی های زیستی می باشد.